Toegevoegd aan je winkelwagen

Focus op Nederlands Talent

Dit jaar kiezen we voor talent van eigen bodem. Nederlandse experts uit diverse disciplines zullen hun kennis en kunde met ons delen. Naast inspirerende keynotes zullen er interactieve parallelsessies (Tracks) plaatsvinden in kleinere groepen. De indeling hiervan gebeurt op de dag zelf volgens het first come, first serve-principe. Naast een sterk inhoudelijk programma is er ook volop gelegenheid om elkaar te spreken en de dierentuin te bezoeken, wat inbegrepen is bij het evenement. We verzoeken u op tijd aanwezig te zijn om een soepele start te waarborgen.

De parallelsessies (Tracks) duren 2 keer 75 min en zijn zoals hieronder gebundeld. Tijdens het congres volgt men dus twee tracks, beide bestaande uit Deel I en Deel II.

Keynotes:
The good, the bad & the antivenom
Dr. Mátyás Bittenbinder – Bioloog en toxicoloog
Elk jaar worden meer dan vijf miljoen mensen door een slang gebeten, wat neerkomt op ongeveer 10.000 beten per dag. Hoewel exacte cijfers ontbreken, wordt geschat dat jaarlijks tussen de 81.000 en 138.000 mensen overlijden als gevolg van een slangenbeet. Ter vergelijking: jaarlijks sterven er meer mensen door een slangenbeet dan door dengue, rabiës en ebola samen. De meeste slachtoffers vallen in Zuidoost-Azië, Afrika en Latijns-Amerika, waarbij vooral de allerarmsten de grootste impact ondervinden. Ondanks de enorme impact blijft slangenbeetvergiftiging een onderbelicht wereldwijd gezondheidsprobleem.
Als bioloog en toxicoloog verbonden aan Naturalis Biodiversity Center en de Vrije Universiteit Amsterdam richt het onderzoek van dr. M. Bittenbinder zich op de moleculaire effecten van slangengif op het menselijk lichaam. Dit initiatief, gestart door prof. dr. F. Vonk en dr. J. Kool heeft als doel bij te dragen aan een oplossing voor dit wereldwijde probleem. Zijn focus ligt op de moleculaire effecten van slangengif op cellen en weefsel. De neurotoxiciteit, hematotoxiciteit, en myotoxiciteit zijn niet alleen verwoestend, maar ook fascinerend vanuit een moleculair perspectief. In zijn presentatie geeft hij een samenvatting van het probleem van slangenbeten, de antigifcrisis en deelt hij enkele van zijn onderzoeksbevindingen met als doel meer inzicht te geven in de toxische effecten van slangengif, met de hoop bij te dragen aan effectievere behandelingsstrategieën en wereldwijde bewustwording.

De wilde plukker
Dr. Marijke A. Dijkman – medisch bioloog en toxicoloog NVIC en UMC Utrecht
Het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) is het enige kenniscentrum voor klinische toxicologie in Nederland en onderdeel van de divisie Vitale Functies van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht). Het NVIC informeert artsen en andere hulpverleners over de te verwachten ernst, gezondheidseffecten en behandelingsmogelijkheden van acute vergiftigingen. Het NVIC is hiervoor 24/7 telefonisch bereikbaar. Van de ruim 42,000 jaarlijks gemelde blootstelling in Nederland, wordt 5% veroorzaakt door planten, dieren of paddenstoelen.
Dr. M. A. Dijkman is werkzaam bij het NVIC als geregistreerd toxicoloog, medisch bioloog en onderzoeker. Ze is gespecialiseerd in natuurlijke toxines, de veterinaire toxicologie en betrokken bij het Nationaal Serum Depot. Na de doctoraal studie (Medische) Biologie met als specialisatierichting cardiovasculaire fysiologie aan de Vrije Universiteit (VU) van Amsterdam is Marieke gepromoveerd binnen de vakgroep Humane Fysiologie. Zij zal de deelnemers meenemen in de wereld van giftige paddenstoelen en andere flora rondom het UMC Utrecht. Wat zijn de gezondheidseffecten van toxines en diverse behandelingen bij vergiftigingen en hoe komen protocollen achter de schermen bij het NVIC tot stand?

Morbus Canis: van prehospitale opvang tot reconstructie
Nick Brinkman, plastisch- en reconstructief chirurg

In Nederland is er veel commotie over de wolf. Echter, plastisch chirurgen zien vaker zeer ernstig letsel door een hondenbeet. In de periode van oktober 2021 tot juli 2023 registreerden plastisch chirurgen in Nederland 100 ernstige bijtincidenten door honden, waarbij een operatie noodzakelijk was. De meeste slachtoffers waren jonge kinderen, met 44% van de slachtoffers jonger dan 8 jaar, waarvan 11% baby’s. Het letsel betrof vaak ernstige verwondingen aan het hoofd, hals, handen en armen. In 60% van de gevallen werd het letsel veroorzaakt in het hoofd/halsgebied. De incidenten werden voornamelijk buitenshuis gemeld en betrof vaak hoogrisico-honden zoals pitbulls, rottweilers, en herders. Deze honden veroorzaken vaak desastreuze letsels door hun sterke bijtkracht en het ‘prooi-schudden’, waardoor weefsel losscheurt. De geregistreerde incidenten zijn waarschijnlijk een onderrepresentatie, aangezien niet alle verwondingen plastisch-chirurgische zorg vereisen.
Brinkman is plastisch- en reconstructief chirurg in het Hagaziekenhuis en het LUMC. Brinkman heeft ruime ervaring op het gebied van hersteloperaties van hondenbeten en spreekt zich uit voor maatregelen tegen agressieve honden in Nederland. Daarnaast heeft hij op verschillende plekken in de wereld zijn expertise ingezet voor complexe reconstructies onder uitdagende omstandigheden.

Tracks
Track A
Ervaringen bij Okavango Air Rescue
Michiel van Veelen, SEH-arts, onderzoeker EURAC Research
De Okavango Delta wordt vaak omschreven als “de grootste binnenlandse delta ter wereld” omdat het water van de Okavango rivier niet richting zee stroomt, maar het water verdampt of in de bodem infiltreert. De Okavango Delta is een van de rijkste en meest diverse ecosystemen ter wereld. Het staat bekend om zijn enorme concentratie wilde dieren, waaronder olifanten, leeuwen, nijlpaarden, krokodillen, zebra’s, giraffen en tal van andere diersoorten. Echter, de afgelegen ligging van veel van de natuurlijke gebieden in de delta en de beperkte infrastructuur maken het soms bijzonder lastig om snel medische hulp te krijgen, vooral in noodsituaties.
Okavango Air Rescue is een particuliere organisatie geïnspireerd door de Zwitserse reddingsdienst “REGA”, die het Patronage Systeem heeft opgezet. Het doel van dit systeem is om de operationele kosten van een reddingshelikopter, inclusief piloot, arts, callcenter en administratie, te dekken.
Na zijn opleiding tot SEH-arts en Diploma in Tropical Medicine & Hygiene, heeft Michiel van Veelen een periode als HEMS & Aeromedical Retrieval Physician gewerkt bij de Okavango Air Rescue. In deze rol was hij verantwoordelijk voor zowel de prehospitale zorg van ongedifferentieerde patiënten in de regio, met gebruik van een helikopter, als voor het interfacultair transport van complexe patiënten door het hele land met een klein vliegtuig. Inmiddels is Michiel van Veelen terug in Europa, waar hij zich richt op onderzoek naar het gebruik van drones om medische hulpmiddelen, zoals AED’s, naar patiënten in afgelegen gebieden te brengen. Dit innovatieve project zou de toegang tot zorg in geïsoleerde regio’s kunnen verbeteren, wat van groot belang is voor gebieden met beperkte middelen en infrastructuur.

Military Stings and Bites
Kolonel Esther Schadd, internist-infectioloog CMH/UMC Utrecht
Kapitein-ter-zee Kees Stijnis, internist-infectioloog CMH/Amsterdam UMC
Militaire geneeskunde is bij uitstek een vorm van geneeskunde waar zorgprofessionals en militairen frequent in contact komen met infectieziekten, uitheemse pathologie en risico’s van wilde dieren en insecten. Dit vormt vaak een aanzienlijke uitdaging tijdens missies en conflicten, waarbij ongewone ziekten kunnen opduiken die niet alleen gevaarlijk zijn voor de gezondheid van de militairen, maar ook de uitvoering van de missie kunnen beïnvloeden. Een treffend voorbeeld is de ratten- en muizenplaag in de loopgraven van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland, waarbij deze knaagdieren ziekteverwekkers zoals het Hantavirus verspreiden. Andere voorbeelden zijn cutane leishmaniasis als gevolg van tropische training of loxoscelisme door een spinnenbeet. Ook het omgaan met ziekteverwekkers die via insectenbeten worden overgedragen, zoals malaria of dengue, is van groot belang voor militaire artsen.

Kolonel Esther Schadd, internist-infectioloog aan het Centraal Militair Hospitaal en het Universitair Medisch Centrum Utrecht, heeft uitgebreide ervaring in het verzorgen van soldaten onder extreme omstandigheden. Ze is betrokken bij het BIO Aeromedevac Team, de Adviesraad Spoedeisende Geneeskunde en speelt een actieve rol in het militair expertisecentrum voor extreme geneeskunde.
Kees Stijnis, internist-infectioloog en militair arts (kapitein-ter-zee), is gedetacheerd vanuit het  Centraal Militair Hospitaal in het Amsterdam UMC en werkt samen met collega’s aan richtlijnen voor militaire zorg, waarbij het belangrijk is om RIVM-adviezen te vertalen naar militaire processen. Samen zullen zij ingaan op de gevaren van Bites and Stings die militairen kunnen oplopen tijdens missies in het buitenland.

Track B
Simulatie sessie toxicologie
Dr. Femke Gresnigt, SEH-arts, medisch achterwacht NVIC
Loes de Vaan, SEH-arts
Ninke Barneveld Binkhuysen, SEH-arts, fellow education & simulation
Intoxicaties zijn een groot probleem op de eerste hulp en de intensive care. Het gaat vaak om patiënten die een poging tot suïcide hebben gedaan door gebruik van middelen in een toxische dosering of om patiënten die een accidentele intoxicatie hebben na inname van een toxische hoeveelheid van een substantie. Dit gaat in veel gevallen om een genotsmiddel, soms om vergiftigingen uit de natuur. De patiënten presenteren zich vaak met levensbedreigende symptomen. Het herkennen van toxidromen en het systematisch behandelen van verschillende symptomen is hierbij essentieel. Tijdens deze hands-on simulatie wordt de toxicologie kennis opgefrist. Daarnaast wordt middels scenariotraining uitvoerig geoefend met het opstellen van een toxicologische differentiaaldiagnose en het behandelen van kritiek zieke patiënten.
Deze simulatie sessie wordt verzorgd door F. Gresnigt, L. de Vaan en N. Braneveld Binkhuysen. F. Gresnigt is een spoedeisende hulp arts met speciale interesse in toxicologie, met een speciale focus op TCA’s, cardiotoxische stoffen en vergiftigingen door medicijnen. Tevens is zij werkzaam als medisch achterwacht bij het NVIC, voorzitter van het Nederlandse multidisciplinaire platform voor klinische toxicologie (GIF) en bezig met de ontwikkeling van een toxicologie expertisecentrum in het OLVG. Recent promoveerde zij op de acute cardiovasculaire complicaties van drugsverslaving aan het UMC Utrecht. Voor gestructureerde opvang van de geïntoxiceerde patiënt ontwikkelde Gresnigt de Pirate-methode. Zij wordt bijgestaan door L. de Vaan, een SEH-arts met veel ervaring in de prehospitale geneeskunde en Ninke Barneveld Binkhuysen, een SEH-arts en tevens fellow education & simulation.

Voorbereiden? toxnl.nl

Track C

Eerste hulp bij gevaarlijke zeedieren
Jos Groenen en John Serton
In de afgelopen decennia is toerisme naar exotische locaties sterk toegenomen, met name naar tropische wateren, waar veel mensen gaan snorkelen of duiken. Dit heeft geleid tot een stijging van het aantal incidenten met zeedieren, variërend van pijnlijke verwondingen tot zelfs dodelijke afloop. Wereldwijd worden jaarlijks tussen de 40.000 en 50.000 van dergelijke ongevallen gerapporteerd. Ook in Nederland komen verwondingen door zeedieren zoals pietermannen, pijlstaartroggen, kwallen en schorpioenvissen voor. Vaak kunnen deze ongevallen worden voorkomen door kennis van de dieren en hun leefomgeving, aangezien veel van de problemen voortkomen uit onwetendheid of verkeerd gedrag van mensen.
John Serton was jaren werkzaam bij Defensie bij de Geneeskundige Dienst. Jos Groenen heeft biologie gestudeerd aan de Radboud Universiteit van Nijmegen (experimentele dierfysiologie). Beiden zijn ervaren duikers. Samen publiceerden zij het boek ‘Gevaarlijke’ Zeedieren met hulp van een neuroloog en dermatoloog. In deze parallelsessie geven Jos Groenen en John Serton praktische informatie over gevaarlijke zeedieren, zoals kwallensoorten, kegelslakken, octopussen en giftige vissoorten. Daarnaast behandelen zij de eerste hulp en behandelopties bij verwondingen middels een presentatie en nemen zij dieren op sterk water mee. 

Track D
Dr. McCall – Malaria Vaccin
Het gevaarlijkste dier voor de mens? De mosquito. Wereldwijd verspreiden deze bloeddorstige insecten ziekten die duizenden doden veroorzaken. Alleen al door malaria zijn jaarlijks meer dan 250 miljoen mensen aangedaan, met een geschatte mortaliteit van bijna 600.000 doden. Al langere tijd wordt er gezocht naar een effectief vaccin tegen malaria. In 2019 werd er voor het eerst een vaccin uitgerold vanuit de WHO in Ghana, Kenia en Malawi. Dit vaccin was gebaseerd op een eiwitfragment van de malaria parasiet. De werkzaamheid was matig tot redelijk, maar de bescherming was van korte duur. Een nieuwe stap in de ontwikkeling van een vaccin is een genetisch verzwakte parasiet. Dit is onlangs getest in gezonde proefpersonen, met goed resultaat en een mooie publicatie in the New England Journal of Medicine. 
Dr. Matthew McCall maakt deel uit van de onderzoeksgroep die deze vaccinatie ontwikkelt. Hij werkt als klinisch microbioloog en parasitoloog aan het Radboudumc in Nijmegen en heeft een PhD in malaria-immunologie. Zijn onderzoek richt zich onder andere op het gebruik van gecontroleerde menselijke malaria-infectiemodellen (CHMI) om de ontwikkeling van immuniteit tegen malaria, de overdracht van malaria en de effectiviteit van nieuwe malaria-vaccins te bestuderen, zowel in Nederland als in Afrika, inclusief het Centre de Recherches Médicales de Lambaréné in Gabon, waar hij drie jaar heeft gewerkt en nog steeds een affiliatie heeft.

Machteld Geut –  Zoönosen bij zeehonden
Een zoönose is een infectieziekte die van dier op mens kan overgaan. Ongeveer twee derde van de verwekkers van infectieziekten is afkomstig van dieren. Tot de SARS-COV-pandemie was er weinig aandacht vanuit het grote publiek voor deze ziektes. Tot COVID-19. Andersom kunnen ook ziekten van mens op dier worden overdragen.
Machteld Geut is zeehondenarts bij ‘A Seal’, een zeehondenrevalidatiecentrum in Stellendam. In haar laatste jaar aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht deed ze al onderzoek naar zeezoogdieren. Na haar afstuderen begon ze haar carrière in de gezelschapsdieren, maar besloot ze voor vier jaar naar Kenia te verhuizen. Ze werkte meer dan 10 jaar in de praktijk met gezelschapsdieren en paarden voordat ze terugkeerde naar zeezoogdieren om zich verder te ontwikkelen binnen de “zeehondengeneeskunde” en ook onderzoek naar deze diersoort te gaan doen. Sinds 2014 is ze verantwoordelijk voor de veterinaire zorg van alle binnenkomende patiënten bij A Seal. In haar lezing zal ze je meenemen in zoönosen bij zeehonden van dier op mens en vice versa.

Track E
De natuur in met de bosbaas
De natuur zit vol met lekkernijen, maar ook met giftige exoten. Om alles te leren over eetbare planten en paddenstoelen en de giftige varianten neemt de Bosbaas je mee de natuur in rondom Burger’s Zoo. Na deze wildpluktocht kijk je niet meer hetzelfde naar ‘onkruid’, paddenstoelen en alledaagse planten.

Quiz afsluiting: Giftig & Gevaarlijk
Herhaling is key. Deze quiz aan het einde van de dag biedt deelnemers de gelegenheid om hun kennis te toetsen in kleine groepjes over de gevaren van de natuur. De quiz behandelt beten en steken van (zee)dieren, insecten en de toxische effecten van dieren en planten. Ook infectieziekten zullen de revue passeren. De quiz herhaalt de informatie over het herkennen van symptomen en huidbeelden met de juiste behandelingen voor deze aandoeningen.
De quiz wordt verzorgd door Paul van Overbeeke, SEH-arts in het OLVG, die uitgebreide ervaring heeft opgedaan met de impact van dieren, insecten en infectieziekten in afgelegen gebieden. Hij heeft deelgenomen aan expedities naar de Noord- en Zuidpool en heeft een grote mate van expertise in het verlenen van medische zorg onder extreme omstandigheden. In Australië werkte hij pre-hospitaal bij de CareFlight Air-Ambulance Service, waar hij met kleine vliegtuigen en helikopters opereerde in de uitgestrekte en afgelegen gebieden van Noord-Australië en de omliggende regio’s. Zijn ervaring maakt hem uitermate geschikt om deelnemers niet alleen theoretische kennis bij te brengen, maar hen ook praktisch voor te bereiden op het omgaan met de gevaren van de natuur in realistische scenario’s.