Daniëlle van Winden, AIOS SEH (Reinier de Graaf ziekenhuis) vertelt over haar werk voor Stichting Bootvluchteling.

In oktober 2016 heb ik als arts gewerkt op een reddingsboot op de Middellandse zee voor Stichting Bootvluchteling. Dagelijks wagen honderden migranten en vluchtelingen de oversteek van Libië naar Italië in gammele boten. Wekelijks verdrinken er honderden mensen op die zee.

Het is 2.40 uur. We krijgen een melding: er is door een helikopter van de Italiaanse kustwacht een zinkende rubberboot gesignaleerd een paar kilometer uit de Libische kust. Terwijl de golven tegen ons schip beuken speur ik vanaf de boeg met mijn nachtkijker die donkere zee af. Mijn hart zit in mijn keel. Als we de boot niet vinden betekent dat het doodvonnis voor honderden mensen.

Eindelijk vinden we de boot. Alleen de voorkant en achterkant steken nog uit het water. Tientallen mensen liggen in het water of hangen vastgeklampt aan het rubber van hun zinkende boot. Ze dragen geen zwemvesten en kunnen niet zwemmen. Overal klinken kreten van doodsangst. We gooien hen zoveel mogelijk reddingsvesten toe maar we hebben er te weinig. Mensen verdwijnen onder water. Vanuit de RIB (snelle wendbare rubberboot) trekken we ze aan boord. Zodra de RIB vol zit brengen we ze zo snel mogelijk naar ons schip. En weer terug naar die zinkende boot. Zo gaan we door tot iedereen uit het water is. We missen 17 mensen, waaronder een drie jarig jongetje en 16 jarig meisje. Opnieuw speur ik de zee af met mijn nachtkijker. Dit keer op zoek naar lichamen. Tevergeefs.

De mensen aan boord bezitten niet meer dan de kleren die ze aan hebben en zijn onderkoeld en ernstig verzwakt door zeeziekte en uitdroging. Mensen zijn gewond, hebben botbreuken en ontstoken schot- en steekwonden. Ook zie ik veel ernstige brandwonden door de chemische reactie van benzine met zeewater. Benzine staat in open tonnen op de instabiele bodem van de overvolle boten. Hierdoor worden mensen soms urenlang blootgesteld aan het bijtende mengsel van benzine en zeewater.

Aan boord van het schip hebben we een medische unit met 8 bedden. De meeste zorg lever ik echter op het dek. De migranten zijn over het algemeen maar enkele uren bij ons. Daarna worden ze overgenomen door de Italiaanse kustwacht. Zo goed en kwaad als ik kan probeer ik voor overdracht te zorgen. Ik schrijf hun aandoeningen op ducktape en plak dat op de patiënt in de hoop dat ze op het vasteland de zorg krijgen die ze nodig hebben en niet verdwijnen tussen die duizenden mensen die per dag naar de vluchtelingenkampen worden vervoerd.

In 2,5 week op zee hebben we meer dan duizend mensen kunnen redden. Ten minste 42 mensen zijn verdronken. En dan zijn er ook nog de boten die we nooit gevonden hebben. Ik dacht regelmatig aan de woorden die mijn collega me toesprak, vlak voordat ik vertrok: \”Mensen die sterven wegen als bakstenen, mensen die je redt als ballonnen. Focus je niet op de bakstenen, het trekt je alleen maar naar beneden. Houd vast aan de ballonnen.\”

Meer dan 1000 ballonnen… Het was bizar maar prachtig werk daar op midden op zee, zo op de grens tussen leven en dood.

Heeft het verhaal van Daniëlle je geïnspireerd? Je kan je hier aanmelden als vrijwilliger voor Stichting Bootvluchteling of ga naar hun website voor meer informatie.

De foto’s zijn gemaakt door Kenny Karpov.