In de laatste editie van Wilderness & Environmental Medicine”‹ vind je de nieuwe guidelines voor \”prevention and management of avalanche and nonavalanche snow burial accidents\”. Er worden aanbevelingen gedaan op het gebied van preventie, redding en reanimatie.

De auteurs stellen dat het voorkomen van een lawine de belangrijkste methode is om het risico op letsel en dood te verkleinen. Mocht zich toch een lawine incident voordoen, dan is redding, inclusief reanimatie en het toepassen van advanced life support, door omstanders uiterst belangrijk.

Doodsoorzaken

De twee belangrijkste doodsoorzaken door lawines zijn:

• Asfyxie (75%) Indien je begraven wordt door een lawine kan asfyxie om de volgende drie manieren optreden: fysieke blokkering van de bovenste luchtweg door geïnhaleerde sneeuw, de formatie van een ijsmasker, en een tekort aan zuurstof door het opnieuw inademen van uitgeademde lucht. Daarnaast kan het gewicht en de compactheid van de sneeuw ervoor zorgen dat de borstkas niet vrij kan bewegen, wat bijdraagt aan de asfyxie.
• Trauma (25%) Trauma wordt vaak veroorzaakt door botsing met bomen of rotsen.

Preventie

Preventie van morbiditeit en mortaliteit door lawines focust zich op de volgende 4 componenten: het voorkomen van het in een lawine terecht komen, het voorkomen van begraving door de lawine, het minimaliseren van trauma (bijvoorbeeld het dragen van een helm) en het voorkomen van asfyxie (bijvoorbeeld door het creëeren van een air pocket).

Redding

De incidentie van succesvolle reddingen door georganiseerde reddingteams is laag omdat de mobilisatie van zo’n team over het algemeen langer duurt dan 30 minuten, waardoor het slachtoffer vaak al overleden is door asfyxie. De meeste succesvolle reddingen worden uitgevoerd door de partner van het slachtoffer of door andere omstanders. Daarom is het belangrijk om het juiste materiaal mee te nemen (pieper, probe en schep) en te oefenen hoe je het moet gebruiken. Dit neemt niet weg dat de lokale reddingsdienst op de de hoogte moet worden gesteld na een lawine waarbij ondersteuning bij de redding of medische hulp nodig is. Let wel, het inschakelen van de hulpdiensten mag de initiële reddingspoging niet vertragen.

Een systematische aanpak van de lawine redding zorgt voor maximale efficiëntie en effectiviteit. Belangrijke aspecten van een redding zijn:

• Het direct aanwijzen van een leider.
• Het steeds opnieuw beoordelen van de scene safety.
• Het lokaliseren van het begraven slachtoffer door middel van:
  • Surface search
  • Transceiver search
  • Pinpoint search (probe search)
  • Graven naar het slachtoffer

Medische zorg

Alle slachtoffers die uit de lawine worden gehaald moeten worden beoordeeld ten aanzien van luchtweg, ademhaling en circulatie. De Avalanche Resuscitation Checklist van de International Commission for Alpine Rescue kan worden gebruikt voor eventuele reanimatie (zie onderstaand figuur).

Zoals eerder beschreven is, zijn de belangrijkste doodsoorzaken in lawine slachtoffers asfixie en trauma. Weinig slachtoffers overlijden aan hypothermie, omdat ze daarvoor al overleden zijn door asfyxie. Wees er wel op bedacht dat hypothermie kan leiden tot complicaties in het geval dat een lawine slachtoffer levend uit de sneeuw wordt gehaald.

Lees het hele artikel voor alle belangrijke aanbevelingen en de gradering van het onderbouwende literatuur.

Van Tilburg C, Grissom CK, Zafren K, McIntosh S, Radwin MI, Paal P, Haegeli P, Smith WW, Wheeler AR, Weber D, Tremper B, Brugger H. Wilderness Medical Society Practice Guidelines for Prevention and Management of Avalanche and Nonavalanche Snow Burial Accidents. Wilderness Environ Med. 2017 Mar;28(1):23-42. doi: 10.1016/j.wem.2016.10.004.