Bekijk alle cursussen en congressen

Er zijn 5 aankomende evenementen
Als eerste erbij zijn?
Blijf op de hoogte via onze nieuwsbrief.

Noodhulp in Turkije

Op de vroege morgen van 6 februari worden inwoners van Turkije en Syrië getroffen door een zeer zware aardbeving en 9 uur later nogmaals door een naschok. De epicentra liggen dicht bij de Turkse stad Gazianstep. De bevingen, met een kracht van 7.8 en 7.5, worden gevoeld tot delen van Libanon, Cyprus en Irak, en richtten enorm veel schade en letsel aan. Daar komt nog bij dat de temperaturen richting vriespunt gaan rond deze tijd van het jaar en de situatie in gebieden van noordwest Syrië al erbarmelijk was.

Kahramanmaraş, Turkije.

Hulpteam
Eda vd Boogaard-Okatan, een SEH-arts van het eerste uur, zet binnen een paar dagen een actie op touw om slachtofferhulp te bieden. Er wordt een groep samengesteld van SEH-artsen, SEH verpleegkundigen, IC verpleegkundigen, artsen internationale gezondheidszorg en tropengeneeskunde, ambulance verpleegkundigen en -chauffeurs, waaronder een aantal Turks sprekenden. Onder hen ook Maybritt Kuypers en Anne Brants beide bestuursleden en oprichters van Outdoor Medicine . Daarnaast wordt transport geregeld via Corendon en medische hulpmiddelen en materialen beschikbaar gesteld, 15 kg per hulpverlener. Diensten worden weg geruild, thuis wordt de boel de boel gelaten en vakanties worden geannuleerd. Daar kwam nog veel onzekerheid bij kijken, zoals: ben je verzekerd voor vrijwilligerswerk in een rampgebied; hoe (on)veilig is huidige situatie; zijn er basisvoorzieningen voor externe hulpverleners en zijn er genoeg middelen ter beschikking om hulp te bieden? Desondanks worden deze knopen worden snel doorgehakt. Op 10 februari komt het team aan in Kahramanmaraş, Turkije. De stad is zwaar getroffen. Straten zijn onherkenbaar, vele gebouwen zijn ingestort en talloze mensen zijn dakloos, ontheemd en radeloos.

Situatie
In eerste instantie was de insteek om gelijk bij een medische post bij te springen op een sportveld, maar daar ontbraken nog voldoende faciliteiten. Daarom is het team eerst ingezet in één van de drie ziekenhuizen van Kahramanmaras. Daar voegen ze zich bij de lokale staff en hulpverleners uit andere delen van Turkije en Israël, die al dagen operationeel waren. Ze kunnen het team deels ontlasten door een bulk van de diensten over te nemen. Naast bekende SEH-pathologie worden traumata (botbreuken, crushletsel en wonden), psychische klachten en infectieziekten gezien. “Er was veel stof in de lucht, samen met de kou lokte dit mogelijk astma exacerbaties en andere luchtwegproblemen uit.”- aldus Maybritt. Verpleegkundigen helpen bij het gipsen van botbreuken, maken van ECG’s, afnemen van bloed, plaatsen van katheters, logistieke hulp en het geven van aandacht en verzorging aan patiënten en familieleden. Qua schaarste was vooral distributie van materialen een probleem met tevens tekorten aan ORS, bepaalde antibiotica en IV vocht. Vrij snel wordt er een soort ad hoc medicatie distributie centrum opgezet – waar medicatie  wordt afgeleverd, gesorteerd door apothekers en vervolgens over-the-counter uitgedeeld aan de bevolking.

Hulpverleningsposten van AFAD in het voetbalstadion. Kahramanmaraş, Turkije.

Er worden meer geïmproviseerde hulpverleningsposten ingericht, mede door het Turkse Disaster and Emergency Management Authority (AFAD). Maybritt werkt onder andere in een veldhospitaal in een voetbalstadion, Anne in een buitenpost die 30 km verwijderd is van de stad. Ondanks de taalbarrière, verloopt de communicatie vrij soepel met Engels- of Duits of via tolken.

“Deze afgelopen week heb ik gezien wat veerkracht is. Ik zag het in de ogen van mijn patiënten, die alles kwijtraakten en soms zelfs iedereen verloren. Ik zag het in de ogen van de lokale hulpverleners – medici, politieagenten, militairen, SAR-teams. Velen van hen verloren geliefden, en toch stonden zij daar en werkten ze onder hoge druk en in slechte omstandigheden.
” – Marieke Vos, SEH-arts

Eigen veiligheid
Zorg bieden in rampgebied kan ook de eigen veiligheid in het gevaar brengen en ook basisvoorzieningen zijn niet vanzelfsprekend. Zo was er wegens logistieke redenen geen tent beschikbaar voor het team, waardoor ze tussen de diensten verbleven in een gebouw van de overheid, dat veilig was verklaard. Desondanks werd het team regelmatig opgeschrikt door naschokken. Na vier dagen werd de zorgverlening overgedragen aan een nieuwe pool Turkse collega’s en werd er tijd besteed aan een team-debriefing en verwerking, alvorens terug te keren naar Nederland. “De mensen in Turkije waren erg dankbaar voor de aangeboden hulp. Desondanks voelt het nooit genoeg wat je kunnen bieden in zo’n situatie.”

Eigen veiligheid
Zorg bieden in rampgebied kan ook de eigen veiligheid in het gevaar brengen en ook basisvoorzieningen zijn niet vanzelfsprekend. Zo was er wegens logistieke redenen geen tent beschikbaar voor het team, waardoor ze tussen de diensten verbleven in een gebouw van de overheid, dat veilig was verklaard. Desondanks werd het team regelmatig opgeschrikt door naschokken. Na vier dagen werd de zorgverlening overgedragen aan een nieuwe pool Turkse collega’s en werd er tijd besteed aan een team-debriefing en verwerking, alvorens terug te keren naar Nederland. “De mensen in Turkije waren erg dankbaar voor de aangeboden hulp. Desondanks voelt het nooit genoeg wat je kunnen bieden in zo’n situatie.”

Hulpverleningspost buiten de stad. Foto Anne Brants.

Noodtoestand
In Turkije en Syrië is een noodtoestand afgeroepen. Duizenden mensen zijn afhankelijk van hulp van buitenaf, die nog eens extra bemoeilijkt wordt door de beperkte toegang tot Syrië. Naast primaire levensbehoeften als onderdak, warme kleding, voedsel en schoon drinkwater is er grote schaarste van medische hulpmiddelen. Botbreuken, traumatisch letsel, crush injuries, crush syndrome en bloedingen zijn veel voorkomend. Crush syndrome leidt vaak tot dialysebehoefte, voor botbreuken is orthopedisch/ en gips materiaal nodig, maar ook ORS, pijnstillers en antibiotica. Deze middelen zijn beperkt voorradig. “Na 3 dagen was de antibiotica al op in noordwest Syrië”, aldus Abdulkarim Ekzayez, een epidemioloog van King’s College London.1 Daardoor ligt het gevaar van wijd verspreide infectieziekten op de loer. Naast de somatische zorg wordt er ook voorbereid op de behandeling van post-traumatische stress ten gevolge van psychisch leed. De impact van een aardbeving in een reeds getroffen regio zal nog jaren voortduren.

Dutch Disaster Medical Response Group
Humanitaire hulp in aardbevingsgebied is Anne niet geheel vreemd. Een aardbeving in 2015 kostte 8.000 mensen het leven, verwondde 20.000 mensen en veroorzaakte een lawine in Everest Base Camp met desastreuze gevolgen. Anne hielp hier mee met de hulpverlening. Het had een enorme impact en er werden lessen geleerd.2 Dit sterkte Anne in de overtuiging dat artsen in de pre-hospitale zorg of expeditiegeneeskunde speciale vaardigheden en training nodig hebben. Ook nu ontstaat er na de debriefing vanuit het team het idee om een “Dutch Disaster Medical Response Group” op te richten. Dit team, zou moeten bestaan uit een grote pool van diverse zorgprofessionals, die in toekomst inzetbaar kunnen zijn bij grote rampen. De focus zou dan met name op pre-hospitale (ambulance) en SEH zorg liggen. Hiervoor is organisatie van training, materieel, funding, transport en psychische nazorg noodzakelijk. Hiervoor worden komende tijd de mogelijkheden verkend.

Donatie
Wil jij hulp bieden? De aardbeving in Turkije en Syrië heeft het leven van honderdduizenden mensen volledig verwoest. Veel mensen zijn dakloos en ontredderd. Er is nog steeds dringend behoefte aan medische zorg, tenten, warme kleding,  dekens, voedsel maar ook speelgoed en schoolspullen voor kinderen Met een donatie op Giro555 kunnen hulporganisaties hun hulp in Turkije en Syrië uitbreiden.


Het team van vrijwilligers
Sültan Güclü, Recep Piyade, Maybritt Kuypers, Gerard Kok, Annemieke Boendermaker, Caroline Telkamp, Tim Eertman, Monique Grunstra, Erwin Romijn, Davey de Man, Lennart Boer, Annelies van Maren, Liesbeth Mulders, Karin van Doorn, Islam Nalajev, Alie den Engelsman, Sandra de Bruine, Anne Brants-Schmitz, Puck Bastiaans, Arjan Vuik, Jasper de Vries, Martien Hollaar, Dick Hollaar, Lennert Visser, Zamyra Janssen, Ayse Oruc, Manolya Yılmaz, Rianne van Leeuwen, Anique Doets en vanuit Nederland – Eda vd Boogaard – Okatan.

Ervaringen van andere hulpverleners
Andere ervaring van hulpverleners lezen? De volgende verhalen verschenen al online:
‘Het was de hel op aarde’ – Rotterdamse huisartsen Shakib Sana en Bünyamin Meral vertellen over hun ervaringen in Arts en Auto.
Terug uit Turkije: over hoop en veerkracht en respect voor de jonge generatie – Huisarts Shakib Sana over zijn ervaring in Medisch Contact.
Met spoed naar Turkije – Bibi Bosch op de nieuwssite van de NVSHA over de ervaringen van Anne en Maybritt

References
1) Naddaf, M. One MRI for 4.7 million people: The battle to treat Syria’s earthquake survivors. Nature News.
2) Ken Zafren, Anne Brants, Katie Tabner, Andrew Nyberg, Matiram Pun, Buddha Basnyat, Monika Brodmann Maeder. Wilderness Mass Casualty Incident (MCI): Rescue chain after avalanche at Everest Base Camp (EBC) in 2015, WEM 2018.