Benoît Masereel nam deel aan de Kilimanjaro expeditie cursus begin 2020, lees hier alles over zijn ervaring!

Als je wilt weten wat de tropen en grote hoogte met een mens kan doen, moet je op de Kilimanjaro wezen, het dak van Afrika op 5895 m. Voeg daar aan toe het waanzinnig aantal bezoekers en het spektakel is gegarandeerd. Dat zullen de drie musketiers van Outdoor Medicine (Joost ten Brinke, Michiel van Veelen en Remco Berendsen) ook gedacht hebben. Zo zag de eerste medische expeditiecursus in Tanzania het daglicht onder leiding van Barbara van der Meer van Mountain Network, op haar beurt ondersteund door lokale gidsen, porters en koks van de African Walking Society (een legertje van meer dan 60 vrouwen en mannen).

Dit kwam mij ter ore ter gelegenheid van een AWLS (Advanced Wilderness Life Support) cursus in april 2019, eveneens georganiseerd door Outdoor Medicine. Ik had klimplannen in de Cordillera Blanca in juni 2019 en vond het belangrijk mij beter voor te bereiden op medisch vlak. Voor mezelf, maar ook voor mijn klimpartner en misschien ook wel voor al die andere klimmers die onze paden zouden doorkruisen. Zodra je klimpartners weten dat je ‘ (para)medic ’ bent wordt er veel van je verwacht. Je kan dan best zien dat je weet waar het over gaat, wat spullen bij je hebt en wat kracht op overschot hebt om je maatje veilig in het dal te krijgen. Het is trouwens onze plicht mensen in nood te helpen. We hebben van nature ook niet de neiging om ons om te draaien en te doen alsof we niets gehoord of gezien hebben. Ook al impliceert dat soms dat je je zelf bloot stelt aan moeilijkheden, gevaren en/of medicolegale problemen.

Tot dusver bestond mijn ‘klimscene‘ raar genoeg voornamelijk uit Ingenieurs. Nu zouden het allemaal artsen zijn. Dat was al vreemd op zich. Op 3 november 2019 was er een eerste ontmoetingsdag met de collegae in Soest. Naast de theoretische uiteenzettingen over hoogteziekte, infectieziekten, medicolegale aspecten, expeditie planning en geestelijke gezondheid op expeditie was dit het ideale moment om je persoonlijk expeditie materiaal en de tochtenplanning te overlopen.

Dankzij de uitgebreide trainingshandleiding die we terugvonden in onze mailbox werd het duidelijk dat we de komende tocht niet dienden te onderschatten. Arnaud vond het leuk ’s nachts te slapen in de hoogtetent ter acclimatisatie. Wij hielden het bij de profylactische Diamox ter plekke.
Op zaterdag 1 februari 2020 werd het startschot gegeven in de schitterende Kigongoni lodge in Arusha met zestien enthousiaste collegae artsen en onze buitengewone expeditieleidster Barbara. Zondag werd ons geduld nog even op de proef gesteld met theoretische lessen over patiënt assessment, hoogteziekte, hypo-/hyperthermie, evacuatie/ luchttransport (er is op de berg al in maanden geen helikopter meer gespot), infectieziekten en praktische scenario’s. Ideaal om even op adem te komen na een zware werkweek en een vermoeiende vlucht.

Na de kennismaking met JT, onze hoofdgids, stonden we na een korte busrit aan te schuiven aan de Machame Gate op 1800 m. Alle lasten werden nauwkeurig verdeeld en gewogen. Je duffel, gedragen door je persoonlijke porter, mocht de 15 kg niet overschrijden! Zelf droeg je een kleine dagrugzak met de essentials. Na 5 uurtjes wandelen over een breed pad door het regenwoud bereikten we min of meer droog het Machame Camp op 2800 m. Onze integrale caravaan Tanzanianen werd ons voorgesteld. Eerste kennismaking met de wassie-wassie ’s avonds voor de maaltijd en bij het krieken van de dag aan de ingang van je tentje: een kattenwasje met een kom heerlijk warm water. Hygiëne first. We hadden ook onze 2 eigen toiletpotjes mee in de hoop maag-darmziektes op een afstand te houden. De ‘ toeristen wc’s ’ waren disgusting en dus levensgevaarlijk. Niemand verliet het toilet of kwam aan tafel zonder de strenge handhygiëne. De maaltijden waren volledig en gevarieerd, met verse groenten en fruit. Zelfs de picknicks waren evenwichtig samengesteld.

Dinsdag lieten we het regenwoud achter ons een bereikten we na vier uurtjes stappen het drogere en schaarser begroeid Shira plateau en kamp op 3800 m. De herhaalde dagelijkse rondjes ‘hoe voel je je?’ leverden nu reeds ‘eentjes’ op wat betreft hoofdpijn en misselijkheid. Elke avond mat je je eigen zuurstofsaturatie. Pole pole, je lichaam laten aanpassen aan de hoogte. Tijd voor wat bijscholing over waterdesinfectie, je EHBO kit en de Gamow bag (mobiele compressie kamer).

Op woensdag verhieven we ons zelf tot 4500 m voor de lunch aan Lava Tower. We sliepen deze nacht op 3950 m in het Barranco Camp, aan de voet van de gelijknamige wand, na een tocht van 7 uur. De 300 m hoge Barranco wall zag er dreigend uit. En dat vond één van onze porters ook want die besliste ’s anderendaags rechtsomkeer te maken naar het dal.
We begrepen dit donderdag pas ten volle als de hel losbarstte op de Barranco wall. Niet alleen wij moesten er over maar ook het hele legertje porters met hun zware lasten op hun hoofden en schouders. We hielden regelmatig onze adem in maar we bleven gespaard van zware valpartijen. Geen traumacursus vandaag. Respect! We sliepen deze nacht nogmaals op 4000 m in het Karanga Camp. Het lichaam paste zich aan maar sommigen kregen het lastig met de nachtelijke koude. Warmtekruik, bivakzak, thermoliner, alle kleren aan, voldeden niet voor hun goede nachtrust. Vermoeidheid loerde om het hoekje. Er werd geoefend met nachtplassen in de waterfles … die verdomde Diamox. Tintelden je vingers van de koude of van de Diamox? Het was een beetje verwarrend.

Op vrijdag bereikten we het Barufa Camp op 4650m. Het was er een drukte van jewelste en het was er opmerkelijk smeriger. Whiskey en Coca-Cola route komen er bij elkaar! De laatste stop voor de top. Eten, rusten en je materiaal klaarzetten voor de Summit. Laatste check up van je gezondheidstoestand. De hele groep was er klaar voor. Hier en daar werd aanhoudend gehoest en gerocheld in de andere tenten: voorbodes van HAPE (High Altitude Pulmonary Edema)? Zouden die niet beter afdalen?

Om middernacht vertrok de karavaan naar de top onder de aanmoedigende liederen van onze gidsen. Jambo Bwana … Hakuna matata … Kilimanjaro … . Om het anderhalf uur stopten we voor drinken, eten en extra laagjes. Hier en daar werd een maag geledigd en was een extra aanmoediging noodzakelijk. Eén gids en één teamlid kregen het moeilijk en werden terug naar het kamp gestuurd. Jammer. Safety first! We bereikten voor zonsopgang Stella point op 5739m. De horizon stond in vuur en vlam! Wat een schouwspel hoog boven de wolken! In volle zon bereikten we Uhuru Peak op 5895m. De emoties laaiden op, een lach en een traan, eentje hyperventileerde. Het was drummen voor een top foto, en dat koste energie!

Snel terug afdalen, het was koud en er was een forse wind. Een porter collabeerde net onder de top en diende full speed naar beneden geholpen te worden. Wat we vervolgens zagen tartte alle verbeelding. Klimmers deden nog een ultieme toppoging ondersteund door hun gids. Heel wat klimmers waren niet meer bekwaam de berg zelfstandig af te dalen. Een mengeling van AMS (Acute Mountain Sickness) en uitputting leek zo. Ik had te doen met ze. Ik voelde me prima, al had ik de laatste uren geen reep meer door mijn strot gekregen. Het was ondertussen snikheet. We daalden af in de brandende zon. Hypothermie maakte plaats voor hyperthermie en dehydratie. Onze cordee kwam spoedig en zonder kleerscheuren terug aan in Barufa Camp. Daar had mama Belia reeds de eerste zorgen moeten toedienen met Dexamethasone aan een Oostenrijker die de berg afgehold kwam op zoek naar zijn kleine kinderen. En neen, hij had geen hoofdpijn, hij kon op zijn eigen benen staan, maar waar waren die verdomde kindjes gebleven? En of Belia hem misschien met rust kon laten?

Even recupereren op ons slaapmatje en dan verder afdalen naar Millennium Camp op 3800m, dat inderdaad aanvoelde als een Spaanse camping. Eindelijk was er terug water naar believen voor een heerlijke wassie-wassie. Nog even was het opletten voor de dagdagelijkse hygiëne! Tot dusver waren er geen zieken in de patrouille dankzij de strenge regels.
Na het officiële afscheid van de porters, koks en gidsen, met wederzijdse dankbetuigingen, speeches en kadootjes, daalden we nog een laatste keer af naar Mweka Gate op 1980m. We spotten eindelijk aapjes in het regenwoud. Het was echter ook focussen op de gladde modderige paden. We werden verrast met een laatste scenario. Een teamlid werd gebeten door een giftige slang. Wat nu? De DO’s en DONT’s ! We oefenden ook even met de fancy brancards met één wiel (met vering) die rondslingerden langs onze afdaalroute: niet erg comfi.

’s Avonds was het feest in Kigongoni lodge. We waren super tevreden van onze cursus en genoten nog lang na van alle voorbije indrukken met een Kilimanjaro biertje of Gin Tonic. Iemand vond het ooit nuttig te berekenen dat je 23 liter Gin Tonic moet drinken om aan malaria profylaxe te doen … . Dat eindigde voor sommige onvermoeibare feestvarkens ’s nachts in een ‘ Petzl Disco ‘. Maar ook zij stonden om 9 uur paraat voor de ochtend joga van Barbara, een mooie afsluiter voor de wat stramme spieren en een hoofd vol impressies.

De volgende editie wordt voorzien in de 2022. Elbrus en de Rwenzoris staan op de bucket list!

Ik kan deze en andere bijscholingen alleen maar warm aanbevelen aan alle collegae met een hart voor outdoor! Hoofd in de wolken en beide voeten stevig op de grond!